Taksirle Adam Öldürme Nedir?

TCK 85 Taksirle adam öldürme suçu, adı üzerinde kişinin kasten değil taksirle hareket ettiği durumlarda söz konusu olur. Eğer kişi direk olarak öldürme iradesi ile hareket etmişse taksirle öldürme değil kasten öldürme suçu oluşacaktır. Taksir, kişinin ortaya çıkan neticeyi öngörmeden özen yükümlülüğüne aykırı şekilde bir fiil işleyerek başka bir kişinin ölümüne neden olmasıdır.
Günlük hayatta taksirle öldürme suçu ne yazık ki çok fazla görülmektedir. Taksirle öldürme dediğimiz şey kaba bir tabirle “yanlışlıkla adam öldürme” fiilidir. Trafik kazaları, iş kazaları, doktor hatası vb. birçok durumda taksirle öldürme söz konusu olabilmektedir. Ölüm olayı ve öldürme suçları için öngörülen cezalar hafife alınmamalı ve yargılama süreci ciddiyetle takip edilmelidir.
TCK 85 kanun maddesini okumak istemiyorsanız direk olarak aşağıya konu ile ilgili detaylı bilgilendirmelerimize geçebilirsiniz.
Taksirle Adam Öldürme Cezası (TCK 85)
Taksirle yani dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket ederek bir insanın ölümüne neden olan kişiye verilecek ceza alt sınırı 2 yıl ve üst sınırı 6 yıl olan hapis cezasıdır. Yani TCK 85/1 düzenlemesinde öngörülen ceza somut olayın şartlarına göre 2 yıl ile 6 yıl arasında değişen hürriyeti bağlayıcı hapis cezasıdır.
TCK 85/2 ise taksirle adam öldürme fiili sonucunda birden fazla insanın ölümü ve bunun yanında başka insanların yaralanması durumu olan nitelikli hali düzenlenmiştir. Bu nitelikli halin önemli ayrıntılarına aşağıda değineceğiz ancak bunun için öngörülen ceza, alt sınırı 2 yıl ve üst sınırı 15 yıl olan hapis cezasıdır. Yani TCK 85/2 nitelikli halinin cezası somut olayın şartlarına göre 2 yıl ile 15 yıl arasında değişen hürriyeti bağlayıcı hapis cezasıdır.
TCK 22. madde düzenlemesi, taksirle işlenen suçlarda verilecek olan cezanın, failin kusuru göz önünde bulundurularak verileceği öngörülmüştür. Yani somut olayda; fail ne kadar özen yükümlülüğüne aykırı hareket etmiş, kusur oranı ne, mağdurun ne gibi ihmali var bu gibi soruların cevabına göre alt sınırdan veya üst sınırdan ceza verilebilir.
Bilinçli taksirle adam öldürmenin ayrıntılarına aşağıda değineceğiz ancak bunun için öngörülen ceza TCK 85 ve TCK 22 düzenlemeleri bir arada değerlendirildiğinde 32 ay ile 22 yıl arasında değişen hapis cezasıdır. Gene burada da kusur oranı dikkate alınarak ceza verilecektir.

Taksirle Adam Öldürme Suçunun Unsurları

Taksirle adam öldürme suçu herkes tarafından işlenebilen genel bir suçtur. TCK 85 suçu fail veya mağdur bakımından özgü nitelik taşımaz. Herkes taksirle öldürme suçunda fail olabileceği gibi herkes bu suçun mağduru da olabilir.
TCK 85 taksirle adam öldürme suçu, insan ölümüne elverişli her türlü hareket ile işlenebilir. Ancak öldürmeye yönelik fiilin taksirle işlenmiş olması gerekir. Yani kişi özen yükümlülüğüne aykırı hareket ederek bu neticeye sebebiyet vermiş olmalıdır. Ancak kişi kendisinden beklenen özen ve kurallara göre hareket ettiği halde ölüm neticesi gerçekleşmişse TCK 85 taksirle adam öldürme suçunu işlemiş sayılmaz ve ceza almaz.
TCK 85 taksirle adam öldürme suçu neticeli bir suçtur. Yani failin taksirli fiili sonucunda mağdur ölmelidir. Eğer yaralı olarak kurtulursa taksirle yaralama suçundan ötürü cezai süreç başlatılır.

Bilinçli Taksirle Adam Öldürme

Taksirle adam öldürme suçunun bir işleniş şekli de bilinçli taksirdir. Bilinçli taksir; suçu işleyen kişinin, ölüm neticesinin gerçekleşebileceğini öngörmüş olmasına rağmen özen yükümlülüğüne aykırı şekilde bu neticenin gerçekleşmeyeceğine inanmasıdır.
Türk Ceza Kanunu 22. madde düzenlemesi taksir ile ilgili hükümlere yer vermiştir. Buna göre bir suçun taksirle işlenebilmesi için bu durumun kanunda açıkça öngörülmüş olması gerekir. TCK 85 açıkça öldürme suçunun taksirle işlenebileceğini düzenlemiştir. TCK 22/3 ise bilinçli taksiri düzenlemiştir. Buna göre failin neticeyi öngörmesine rağmen bunu istememesi ve neticenin gerçekleşmeyeceğine güven duyması durumunda bilinçli taksir söz konusu olur.
Burada kişi, neticenin olabileceğini düşünmüş ancak “nasılsa olmaz” diye hareket etmiştir. Bu bilinçli taksirdir.
Örneğin bir sürücü yollar boşken hız sınırını aşırı şekilde aşıp hız yaparken, yolların da boş olmasına güvenerek kaza yapmayacağını düşünür ve “nasılsa olmaz” der ancak bu esnada başka bir araca çarpar ve ölüme neden olursa bilinçli taksirle öldürme suçu işlemiş olur. Yahut trafik ışığı kendisine kırmızı yanan sürücü gene yolların boş olduğu için kaza yapmayacağını düşünür ve kırmızı ışıkta geçerken görmediği bir yayaya çarparsa bilinçli taksirle öldürme suçu işlemiş olur.
Bilinçli taksirle adam öldürme cezası, normal taksirle adam öldürme suçu cezasına göre daha ağırdır. Bu kapsamda bilinçli taksirle adam öldürme cezası, suçun temel şeklinin ⅓’ü ile ½’si arasında artırılmış hali olur. Yani buradaki ceza aralığı, somut olayın şartlarına göre 32 ay ile 22 yıl arasında değişmektedir.

Taksirle Birden Fazla Kişinin Ölümüne Neden Olmak

Yukarıda da belirttiğimiz üzere TCK 85/2 hükmü taksirle öldürme suçunda cezayı artırıcı nitelikli hallerden bahsetmektedir. Burada iki şekilde cezanın artırılacağı öngörülmüştür. Buna göre;
• Taksirle öldürme neticesinde birden fazla kişinin ölmüş olması durumunda verilecek olan ceza artırılır ve iki yıl ile on beş yıl arasında bir hapis cezasına hükmedilir.
Yani fail taksirle öldürdüğü her kişi için ayrı ayrı cezalandırılmak yerine yalnızca cezası artırılmaktadır. Ölen kişi sayısı burada önemli değildir. Birden fazla kişi olması bu nitelikli halin uygulanması için yeterlidir. Ancak kişi sayısının artması, cezanın üst sınırdan verilmesine neden olabilir. Bu nitelikli hal ile esasen, gerçek içtima kuralları gereğince, failin her bir ölüm neticesinden ayrı ayrı cezalandırılmasının önüne geçilmiştir.
• Taksirle öldürme neticesinde birden fazla kişinin ölümü ile birlikte başka kişilerin de yaralanmaları sonucu ortaya çıkmışsa gene aynı şekilde 2 ile 15 yıl arasında değişen hapis cezasına hükmedilir.
Eğer birden fazla ölüm neticesinin yanında bir veya birden fazla kişi yaralanmışsa bu durumda kasten yaralama veya taksirle yaralama suçlarından ötürü ayrıca cezai süreç başlatılmamaktadır. Böyle bir durumda failin taksirle öldürme cezası artırılmaktadır. Bunlar içtima kuralları gereğince ayrı suçlar olup ayrı ayrı cezalandırılması gerekirken TCK 85/2 hükmü çerçevesinde yalnızca cezayı artırıcı etken olarak düzenlenmiştir.
• Yaralamaya Yönelik Fiil Sonucunda Mağdurun Ölmesi
Ölüm neticesi doğan fiillerde hangi suçun söz konusu olacağı, failin iradesine göre belirlenir. Failin iradesi ise somut olayın şartları ile birlikte sübjektif kriterlere göre ele alınır. Yani failin iradesi hayatın olağan akışı içinde belirlenir. Ölüm neticesi ortaya çıkan suç tipleri şunlardır:
• Kasten öldürme suçu
• Taksirle öldürme suçu
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu
Eğer fail, mağduru öldürmeye değil de yaralamaya çalışmışsa ve bu yaralamaya yönelik fiili sonucunda ölüm neticesi ortaya çıkmışsa taksirle adam öldürme suçu değil, neticesi sebebiyle yaralama suçu ortaya çıkar. Ancak neticesi sebebiyle adam yaralama suçunun varlığından söz edebilmemiz için failin yaralamaya yönelik kastının varlığı aranır.
Neticesi sebebiyle adam yaralama suçu TCK 87 düzenlemesinde yer almıştır. Buna göre yaralamaya yönelik fiil sonucunda bir kişinin ölümüne neden olunmuşsa alt sınırı 8 yıl ve üst sınırı 16 yıl olacak şekilde hapis cezasına hükmedilir.