Vasiyetname, Geçerlilik Koşulları ve Türleri

Vasiyetname; miras bırakanın tek taraflı iradesine dayanan, kimseye yöneltilmesine gerekmeyen ölüme bağlı düşünce ve istemlerini açıkladığı bir hukuki muameledir. Vasiyet, resmi şekilde veya miras bırakanın el yazısı ile ya da sözlü olarak yapılabilir.
Vasiyetname yapma ehliyeti, vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve on beş yaşını bitirmiş olmak gerekir. Ehliyetsiz kişilerin yaptığı vasiyetnameler kendiliğinden batıl olmazlar. Ancak miras bırakanın ölümünden sonra açılan davalar ile iptal ettirilebilir.

Resmi Vasiyetname

İki tanığın katılması ile resmi memur tarafından düzenlenir. Resmi memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir.
Miras bırakan arzularını resmi memura bildirir. Bunu sözlü yapabileceği gibi el veya makine yazısı ile de verebilir, sözlü beyan yazdırılır okunması için verilir, okunur vasiyetçi imzalar, memur vasiyetnameye tarih koyarak imzalar.
Hemen sonra vasiyetnameyi okuduğunu bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder içeriğin tanıklara bildirilmesi zorunlu değildir.
Vasiyetçi okuma yazma bilmiyorsa memur vasiyetnameyi iki tanık huzurunda okur bunun üzerine vasiyetçi vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini söyler. Tanıklar bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve vasiyetçiyi ehil gördüklerine dair beyanları yazarak veya yazdırılarak altını imzalarlar.
Memur ve tanıkların TMK md 536’nın aradığı şartları taşımaları gerekir.

El Yazılı Vasiyetname

Yapıldığı yıl, ay gün gösterilerek başından sonuna kadar vasiyetçinin el yazısı ile yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur.
Vasiyetname saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hakimine veya yetkili memura bırakılabilir.

Sözlü Vasiyet

Vasiyetçi olağan üstü durumlar yüzünden vasiyetname yapamıyorsa sözlü vasiyet yoluna başvurur.
Vasiyetçi tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, beyan edilen son arzuları yer yıl ay ve gün belirterek hemen yazar imzalar. Diğer tarafa da imzalatır zaman geçirmeksizin sulh veya asliye mahkemesine verirler.
Vasiyetçi için sonradan diğer şekiller bakımından vasiyetname yapma imkânı doğarsa bu tarih üzerinden bir ay geçerse sözlü vasiyetname hükümden düşer.
Vasiyetnamenin Tevdi Edilmesi ve Açılması ve Vasiyetname İle İlgili İşlemler Vasiyetçinin ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamesinin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen Sulh hâkimine teslim edilmesi sorunludur.
Sulh hâkimi geçerli olup olmadığına bakmaksızın teslimden itibaren bir ay içerisinde açılır, okunur. Bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer vasiyetnamenin açılması sırasında diledikleri taktirde hazır bulunmak üzere çağrılır.
Açılıp okunan vasiyetnamenin bir örneği ilgililere tebliğ edilir.

Vasiyetnamenin Geçersizliği

Aşağıdaki sebeplerle ölüme bağlı bir tasarrufun iptali için dava açılabilir:

1. Tasarruf miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa,
2. Tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa,
3. Tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlaka aykırı ise,
4. Tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa.
Vasiyetname ile ilgili işlemlerin teknik ve hukuki bilgileri gerektirmesi ve mirasçıların herhangi bir hak kaybı yaşamaması için profesyonel hukuki yardımdan faydalanmaları gerekmektedir.