YAĞMA (GASP) SUÇU NEDİR ?

Yağma ‘’bir başkasının kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleşeceğinden ya da mal varlığı itibarı ile büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılmak’’ şeklinde meydana gelen fiildir.
Temel şekli, 148 inci maddede düzenlenen yağma suçu kişinin malvarlığına yönelik gerçekleştirilen haksız bir durumdur.
Yağma suçu, eylem yönünden hırsızlık suçuna benzemekle birlikte aralarında, malın alınması sırasında kullanılan cebir ve tehdit dolayısıyla temel bir farklılık vardır. Hırsızlık suçunun konusunu taşınır mallar oluştururken, yağma suçunun konusunu taşınmaz mallar da oluşturabilir.
Fakat yağma, bu haliyle bağımsız bir suç tipidir. Hırsızlık suçunun nitelikli hali olarak değerlendirilemez. Yağma, herkes tarafından işlenebilen bir suçtur. Yasada fail yönünden bir özellik aranmamıştır.

Yağma Suçunun (Gasp Suçunun) Şartları
Yağma suçunda eylemi;
Malın yağması
Senedin yağması olmak üzere iki başlık altında değerlendirebiliriz.

Malın Yağması
Yağma suçu, zor kullanma ve tehdit suçlarının hırsızlık suçu ile birleşmesinden meydana gelmesi nedeniyle bileşik bir suçtur. Burada söz konusu malın başkasının malı olması yeterlidir. Yağma suçu, niteliği itibariyle sırf hareket suçudur, “malın alınması”, bizzat fail tarafından yapılması gereken bir davranış olup, eylemin sonucu değildir. Böylece suç, “malın alınması” ile tamamlanır.
Yağma suçunda, başvurulan yöntemde tehdit ve zor kullanarak kişinin iradesi kırılmalı, malını teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur bırakılmalıdır.
Kanunumuz tehdidin yöneldiği değerleri sınırlı sayıda belirtmekle birlikte, tehdidin yöneldiği kişinin bizzat zilyet olmasını aramamıştır.

Senedin Yağması
Burada mağdura borç yükleyen veya faili borçtan kurtaran her türlü belge girmektedir; bunun mutlaka para borcu olması gerekmemektedir. Fakat suç, malvarlığına karşı işlenen suçlardan olduğundan, kişilerin şeref ve haysiyetleriyle ilgili açıklamalar içeren belgelerin cebren alınması durumunda bu suç gerçekleşmez.

Suçun Nitelikli Unsurları
Daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsurlara 149 uncu maddede yer verilirken, daha hafif cezayı gerektiren haller 150 nci maddede düzenlenmiştir.
Daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsurlar;
a. Suçun silahla işlenmesi; suçun silahla işlenmesi, nitelikli hal kabul edilmiştir. Silahın bu suçta nitelikli hal olarak kabulünün sebebi, mağdur üzerinde korkutucu etki yaparak, onun direnişini kırıp, suçun işlenmesini kolaylaştırmasındandır. Silah kullanımı, kişinin direnme olanağını büyük ölçüde kısıtladığından ve hatta bazen mağdurun direncini ortadan kaldırdığından böyle bir nitelikli unsur düzenlenmiştir.
b. Suçun, kişinin kendisini tanınmayacak bir hâle koyarak işlenmesi; Yağma suçunun kişinin kendisini tanımayacak bir hale koyarak işlenmesinin nitelikli hal kabul edilmesinin sebebi, bu durumun mağdur üzerindeki korkutucu etkisinin daha fazla olması ve mağdurun bu hallerde kendisini savunma imkânının azalmasıdır. Ayrıca, kendisini tanımayacak bir hale getiren failin tespiti de zorlaşmaktadır.
c. Suçun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi; Bu suçun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesinin nitelikli hal olarak kabul edilmesinin sebebi, suçun birden fazla kişiyle birlikte işlendiği durumlarda tecavüzün yoğunluğunun artırması, bu durumun mağdurun savunma imkanını önemli ölçüde azaltması ve böylelikle suçun icrasını kolaylaştırmasıdır.
d. Suçun, yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde işlenmesi; Burada belirtilen yol kesme hükmünün uygulanabilmesi için bizzat mağdurun yolunun kesilmesi gerekmektedir. Yoldan geçen mağdurun yağma suçunu işlemek için herhangi bir şekilde durdurulması hükmün uygulanabilmesi için yeterlidir. Kişinin kendisini savunmak için başkalarından yardım isteyemeyeceği yer ve zamanda mal veya senedi teslim için zor ve tehdide maruz kalması, suçun uygulamasını kolaylaştırdığından, bu hal, daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal olarak kabul edilmiştir.
e. Suçun beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenmesi; Bu suçun temel şekline nazaran kişinin belirli özelliklere sahip olması cezanın artırılmasını gerektiren nitelikli unsur sayılmıştır. Çocuklar, yaşlılar gibi kendisini savunamayacak durumda olan kişilere karşı işlenen yağma suçları açısından daha ağır ceza öngörülmüştür.
f. Yağma suçunun var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi; gerçekte var olan ya da varsayılan örgütün korkutucu gücünden yararlanarak yağma suçunun işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsur olarak kabul edilmiştir.
g. Suçun, suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla işlenmesi; Bu nitelikli halden söz edebilmek için, failin yağma suçunu, bir suç örgütüne yarar sağlama maksadıyla işlemesi gerekir.
h. Suçun gece vakti işlenmesi Bu hallerde, gasp suçunun nitelikli şekli işlendiğinden suçun cezası da artmaktadır. Yağma suçunun nitelikli hallerinden birinin işlenmesi halinde suçun cezası, 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasıdır.

Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağı Tahsil Amacıyla Yağma Suçu
Yağma suçu, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın tahsili amacıyla işlenirse, işlediği fiilin niteliğine göre faile tehdit veya kasten yaralama suçlarından ceza verilir. Burada Kişinin alacağının, bir hukuki ilişkiye dayanması gerekir.

Suçu konusunu oluşturan malın değerinin azlığı
Suçun konusuna ilişkin daha az cezayı gerektiren bu nitelikli unsurun uygulanmasında, hâkime takdir yetkisi verilmiştir.Malın değerinin azlığından kastedilen şey, ekonomik değerinin çok az olmasıdır. Değerin az ya da çok olduğunu takdir edecek hâkimdir. Bu hakkını kullanırken ,objektif olarak normal bir kimse nezdindeki değerini esas almalıdır. Ayrıca, malın değeri, suçun işlendiği zamana göre belirlenmelidir. Bu nedenle suçun işlenmesinden sonra malın değerinde meydana gelen değişiklikler, inceleme konusu hükmün uygulaması bakımından önem taşımaz.

Yağma Suçunun Şikayet Süresi
Yağma suçu şikayete tabi bir suç değildir. Bu nedenle, şikayetten vazgeçme ceza davasının düşmesine veya daha az cezaya hükmedilmesine yol açmaz. Suçun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde kendiliğinden soruşturma başlatılır. Suçun herhangi bir şikayet süresi yoktur. Suçun dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

YAĞMA SUÇUNDA ETKİN PİŞMANLIK UYGULAMASI
Yağma suçu mal varlığı değerlerine karşı işlenen suçlardan olduğundan etkin pişmanlığın düzenlendiği 168. maddedeki şartların yerine getirilmesi kaydıyla etkin pişmanlık indiriminden yararlanmak mümkündür. Ancak yağma suçunun ağırlığı bakımından etkin pişmanlık indirimi, diğer suçlara oranla yarı oranında uygulanabilmektedir.
Yağma suçu, kişilerin huzuruna, vücut dokunulmazlığına, kişi özgürlüğüne, malvarlığı, mülkiyet haklarına karşı yapılmış bir saldırıdır. Bu bakımdan, yasa koyucunun kişilerin yaşam, özgürlük, güvenlik ve mülkiyet haklarının korunmasına yönelik amacının gerçekleşebilmesi için kolluk birimleri ve adli makamların titizlikle ve eşgüdüm içerisinde hareket etmesi kadar, mağdurların da hak arayışı bilinciyle hareket edip uzman ağır ceza avukatı Ümit Çelebi’den hukuki yardım alabilirler.