Zimmet Suçu Nedir?

Zimmet suçu, kamu görevlisi olan şahsın görevi nedeniyle zilyetliği kendisine verilmiş olan veya gözetimiyle sorumlu olduğu mallar üzerinde görevine aykırı davranışta bulunması, bu malları kendisinin veya bir başkasının zimmetine geçirmesi olarak tanımlanabilir.
Türk Ceza Kanunu m.247’ye göre
1. Görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, beş yıldan on iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
2. Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
3. Zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir şeklinde düzenlenmiştir.
Kanunu’nun 247. maddesinin birinci fıkrasında zimmet suçunun basit şekli, ikinci fıkrasında nitelikli, üçüncü fıkrasında ise hafif hali yer almaktadır. Bu suçla ilgili etkin pişmanlık düzenlemesi TCK m.248’de yapılmıştır.

Suçun Şartları Nelerdir?
1)Zimmet suçu özgü suçtur; bu suçta fail, kamu görevlileridir. Kamu görevlisi olmayanlar, failin bu sıfatını bilmek koşuluyla, bu suça iştirak edebilirler. Ceza kanununa göre kamu görevlisi; kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir şekilde sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi olarak tanımlanmıştır.
2)Görev Nedeniyle Elinde Bulunan Mal Üzerinden İşlenmelidir; Madde metninden de anlaşılacağı gibi suçun hukuki konusu “Görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu mal” olmalıdır. “mal” kelimesinden ekonomik değer ifade eden cisimler anlaşılmakta olup para da zimmet suçunun hukuki konusu olmaktadır. Yani vezne çalışanı olarak görev yapan bir devlet memurunun vatandaştan kamusal faaliyetin yürütülmesi adına aldığı parayı kendisinin hesabına geçirmesi sonucu zimmet suçu oluşacaktır.
3) Suçun Faili Malı Kendisinin veya Başkasının Zimmetine Geçirmelidir; Zimmet suçunda kamu görevlisi suç konusu malın üzerinde malikmiş gibi tasarrufta bulunmalıdır. Yani söz konusu malı tüketme, satma, kullanma, devretme de zimmet suçunu oluşturur.

Suçun Nitelikli Hali
Zimmet suçunda suç konusu mal failin zilyetliğinde veya gözetim sorumluluğunda bulunmaktadır. Bu nedenle hileli davranışlar, sonradan zimmetin anlaşılması halinde delilleri gizlemeye yönelik olarak gerçekleştirilmelidir. Nitelikli zimmet, hileli davranışlarla işlenen zimmet demektir. Malın zimmete geçirilmesi için herhangi bir kimsenin hile yoluyla aldatılması halinde nitelikli zimmet suçu değil, basit zimmet suçu işlenmiş olur. Hile suç işlendikten sonra zimmet olgusunun anlaşılmasını engellemeye dönük olarak yapılırsa nitelikli zimmet suçu meydana gelir.

Zimmet Suçunun Cezası Nedir?
Dolandırıcılık suçu, serbest hareketli bir suç olduğundan birçok farklı hareket tarzıyla işlenebilecek bir suçtur. Ancak tüm hareketlerin ortak altyapısını teşkil eden, dolandırıcılık suçunun şartları olarak nitelenebilecek üç koşul vardır:
Zimmet suçu nedeniyle faile üç tür ceza verilebilir. Suçun temel şekli işlendiğinde basit zimmet suçu, hileli davranışlar sergilenerek işlendiğinde nitelikli zimmet suçu, geçici bir süreyle malın kullanılarak iadesi halinde kullanma zimmeti suçundan ceza verilebilir.
1. Basit Zimmet Suçu Cezası: suçun temel şekline verilen cezadır. Temel şeklinin işlenmesi halinde faile verilecek zimmet suçu cezası 5 yıl ile 12 yıl arası hapis cezasıdır.
2. Nitelikli Zimmet Suçu Cezası: fail tarafından zimmetin ortaya çıkmasını önlemeye yönelik davranışların sergilenmesi halinde verilen cezadır. Nitelikli zimmet suçunun cezası, suçun temel şeklinde verilen cezanın yarı oranında arttırılması ile belirlenir.
3. Kullanma Zimmeti Suçu Cezası: failin suç konusu malı geçici bir süre kullanıp iade etmesi nedeniyle faile verilen cezadır. Kullanma zimmeti suçunun cezası, suçun temel şeklinde faile verilecek cezada 1/2 oranına kadar indirim yapılarak belirlenir.

Zimmet Suçu ve Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık suç nedeniyle meydana gelen zararın giderilmesi halinde uygulanan bir ceza indirimi nedenidir.
• Savcılık tarafından suç ile ilgili soruşturma başlatılmadan önce zimmet suçu nedeniyle etkin pişmanlık gösterilerek zimmete geçirilen mal aynen iade edilir veya kamunun uğradığı zarar giderilirse faile verilecek cezanın 2/3’ü indirilir.
• Savcılık tarafından soruşturma başlatıldıktan sonra, fakat mahkemede dava açılmadan önce etkin pişmanlık gösterilirse, faile verilecek ceza 1/2 oranında indirilir.
• Mahkemede dava açıldıktan sonra ama hüküm verilmeden önce zimmet suçu nedeniyle etkin pişmanlık gerçekleşirse faile verilecek ceza 1/3’ü oranında indirilir.
Zimmet suçu nedeniyle yargılama yapılıp hüküm verildikten sonra zarar giderilse veya zimmete geçirilen mal aynen iade edilse bile etkin pişmanlık hükümleri nedeniyle ceza indirimi yapılamaz.

Zimmet Suçu ve Malın Değerinin Azlığı Nedeniyle Ceza İndirimi
Zimmet suçu, kamu idaresinin güvenirliğine ve devlete karşı işlenen suçlar kategorisinde yer alır. Ancak malvarlığı değerlerine karşı işlenmesi nedeniyle ekonomik suç kategorisinde kabul edilen suçlardandır.
Zimmet suçunun konusu olan malın değerinin azlığı bir ceza indirimi nedenidir. Suçun konusu olan malın değerinin azlığı nedeniyle faile verilecek 1/3 oranından 1/2 oranına kadar ceza indirimi yapılabilir.

Suçla Korunan Hukuki Değer
Kanunda yer alan zimmet suçunda korunan hukuki değer, kamu idaresinin güvenilirliği olmaktadır. Zimmet suçunda fail kendisine duyulan güveni kötüye kullanarak devletin mali çıkarlarını ihlal etmektedir. Bunun ise toplumda kamu görevlilerine duyulan güveni sarsacağı kuşkusuzdur.
Madde Gerekçesinde de “Kamu görevlisi, bu görevi dolayısıyla kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu mallar üzerinde ancak görevinin gerektirdiği şekilde tasarrufta bulunabilir. Madde metninde, kamu görevlisinin bu mallar üzerinde görevinin gerekleriyle bağdaşmayan bir surette tasarrufta bulunması, bu malları kendisinin veya başkasının zimmetine geçirmesi suç olarak tanımlanmıştır.
Burada hataya yer vermemek için avukatımız Ümit Çelebi’den destek alabilirsiniz.